Δρ Κωνσταντῖνος Β. Ζορμπᾶς
Γενικὸς Διευθυντὴς τῆς ΟΑΚ.
«(…) Τότε κατειργάσθη ἡ ἀφωνία, πρὸς τιμωρίαν· ἄρτι καινουργεῖται ἡ συμφωνία, πρὸς σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν» (Δοξαστικόν, Δευτέρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος).
Ἀφωνία καὶ Συμφωνία. Δυὸ λέξεις μὲ ἰδιαίτερο περιεχόμενο καὶ βαρύτητα, ἡ κάθε μία μπροστὰ στὸ Μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Μυστήριον ξένον, ὁρῶ καὶ παράδοξον! Ἀδυναμία τοῦ λόγου… Δὲν εἶναι λίγες οἱ φορὲς ποὺ παραμένουμε ἄφωνοι μπροστὰ σὲ ἕνα ἔργο Τέχνης. Ἄλλες φορὲς πάλι ἀδυνατοῦμε νὰ ἐκφράσουμε λόγο παραμένοντας ἄλαλοι. Αὐτὴ ἡ ἀφωνία ὅμως ἦταν ἐκείνη ποὺ μὲ τὴν ἄλλη διάστασή της κατέστη ὡς τιμωρία γιὰ τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο. Ἡ ἀδυναμία του δηλαδὴ νὰ κατορθώσει νὰ ἐκφράσει μὲ λόγια καὶ ἔργα τὸ μεγαλεῖο τοῦ Θεοῦ.
Τὶ μπορεῖς νὰ πεῖς ὅμως μπροστὰ στὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ μεγαλεῖο τους; Ἡ ἀφωνία ὡς τιμωρία μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἀδυναμία τῆς ἀνθρώπινης ἐπικοινωνίας, τη δυσκολία νὰ ἀποτυπώσουμε τὶς σκέψεις μας, νὰ ἐπικοινωνήσουμε ἀκόμη καὶ μέσα ἀπὸ τὰ χρώματα. Πολλές φορές αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο, γιατὶ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἀπομόνωση καὶ στὴ συνέχεια στὴν ἀπραξία.
Τὸ καινούργιο ὅμως καὶ αὐτὸ μᾶς φοβίζει. Ἄλλοτε παρασύρεται καὶ αὐτὸ ἀπὸ τὴ μέθη τῆς νεότητας, ποὺ ὁδηγεῖ, ἄν ὄχι τὶς περισσότερες φορές, σὲ ἀδιέξοδο καὶ λαβυρίνθους. Ἰδιαίτερα στὸ χῶρο τῆς ἱερῆς Τέχνης καὶ μάλιστα αὐτὸν τῆς Ἁγιογραφίας, προκαλεῖ ἐπώδυνες συγκρούσεις. Πρόκληση καθίσταται καὶ ἡ συνέχεια˙ ἀτολμία καί ἡ ἐπανάληψις. Μὲ ποιὸν τρόπο ὅμως θὰ πορευθοῦμε σήμερα; Μήπως χρειαζόμαστε περισσότερο στὶς ἡμέρες μας μία καταγραφὴ ἑνὸς συστήματος σχέσεων; Πῶς μπορεῖ νὰ ἐκφρασθεῖ ἡ σχέσις τοῦ κάθε ἀνθρώπου μὲ τὸν Χριστό, μὲ τὴν κτίση, μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους καὶ μὲ τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό; Πῶς μποροῦν ὅλες αὐτὲς οἱ σχέσεις νὰ γίνουν σχήματα καὶ χρώματα, γιὰ νὰ μπορέσουν ἔτσι νὰ ἀγγίξουν ὡς αἰσθητικὴ ἐμπειρία στούς θεατές-κοινωνοὺς τῶν ἱερῶν εἰκόνων; Νὰ μπορέσουν νὰ γίνουν γνώση καὶ κάλεσμα γιὰ μετάνοια καὶ στὴ συνέχεια νὰ ἀποτελέσουν κίνηση καὶ ἐνέργεια σὲ μία ἀληθινὴ ζωὴ ὡς κοινωνία-συνέργεια;
Στὸν αἰῶνα ποὺ διανύουμε ἡ ὀρθόδοξος θεολογία, καὶ συνάμα ἡ Ἁγιογραφία, ὑπερβαίνοντας τὶς ποικίλες ἀγκυλώσεις τοῦ παρελθόντος, ὀφείλει νὰ σταθεῖ «ἐνώπιος ἐνωπίῳ» στὸ ὑποκείμενό της (τὸν ἴδιο τὸν ἔνσαρκο Θεό - Λόγο) καὶ στὸν περιβάλλοντα κόσμο, μὲ αὐτοκριτική διάθεση, ἔτσι ὥστε νὰ ἀξιολογήσει σὲ ποιὸ βαθμὸ εἶναι καὶ παραμένει ὡς μία συνεχὴς ἒκφρασις τοῦ ἱεροῦ καὶ ὄχι ἁπλῶς ὀρθόδοξη, μὲ τὴν ἔννοια μιᾶς στενὰ πολιτισμικῆς ἢ φολκλορικῆς ἐπανάληψις, ἐπιδιώκοντας τελικὰ τὴν ἐν Πνεύματι διαρκῆ ἐνσάρκωση τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ.
Ὑπάρχει μέλλον γιὰ τὴν Ἁγιογραφία, καὶ ἐὰν ναὶ, τότε μέσα σὲ ποιὸ πλαίσιο συμφωνίας; Μποροῦμε ἄραγε νὰ προτείνουμε μία νέα «συμφωνία» λόγου καὶ χρωμάτων, μὲ στόχο τὴν ποιότητα τῆς ζωῆς, τὴν ἑνότητα, τὴ συνέχεια, τὸ ἁρμονικό συνταίριασμα ὅλων καὶ τὴν πανήγυρι τῆς ἀγαπητικῆς σχέσης; Αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα θέτουν οἱ ἄνθρωποι τῶν χρωμάτων, καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἡ Ὀρθόδοξος Ἀκαδημία Κρήτης σὲ συνεργασία μὲ τὸν καταξιωμένο Ἁγιογράφο – Ζωγράφο Γεώργιο Κόρδη διοργανώνει «Διεθνὲς Συμπόσιο Ἐκκλησιαστικῆς Τέχνης».
Στὸ ἐπίκεντρο τοῦ Συμποσίου θὰ εἶναι ἡ ἱερή Τέχνη, ὥστε νὰ δοθεῖ ἡ εὐκαιρία στοὺς συμμετέχοντες νὰ ἐκφράσουν, νὰ συλλογιστοῦν καὶ νὰ συζητήσουν γιὰ τὸ μέλλον τῆς ἐκκλησιαστικῆς Τέχνης. Στοὺς χώρους τῆς ΟΑΚ θὰ λειτουργήσουν βιωματικὰ ἐργαστήρια μὲ τὴ συμμετοχὴ τῆς Ὁμάδας «EIKONA». Οἱ συμμετέχοντες ποὺ θὰ λάβουν μέρος στὸ Συμπόσιο θὰ ἔχουν μία μοναδικὴ εὐκαιρία νὰ παρακολουθήσουν ταυτόχρονα τὴν τεχνικὴ ἀπὸ τοὺς κορυφαίους Ἁγιογράφους, ἀλλὰ καὶ διαλέξεις καὶ συζητήσεις ἀπὸ καταξιωμένους θεωρητικοὺς ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸ ἐξωτερικό, ὥστε νὰ καταφέρουμε νὰ περάσουμε στὴν «παλίντροπο ἁρμονίῃ» (Ἡράκλειτος), δηλαδὴ στὴν ἁρμονικὴ συνύπαρξη τῶν ἀντιθέτων.